İZHAR

İZHAR:

1-TANIMI:

    Sözlükte, “ortaya çıkarmak, açıklamak” anlamlarına gelmektedir.

    Istılahi manası, “Tenvin veya sakin nundan sonra ا – ح – خ – ع – غ – ه harflerinden birisinin gelmesiyle oluşan tecvittir.”

İzharın Arapça manası ise:

اَلإِظْهَارُ: هُوَ الْاِنْفِصَالُ تَبَاعُدًا بَيْنَ الْحَرْفَيْنِ

İzhar: İki harfin arasını birbirinden uzaklaştırarak ayırmak (birbirine katmadan açıkça okumak) demektir.

ÖRNEK: لِمَنْ خَشِىَ

(Burada Sakin nundan sonra izhar harflerinden olan خ harfi gelmesiyle izhar gerçekleşmiştir.)

Not:

İzhar harflerinin tekerlemesi;

الَّله    -    حَىٌّ    -    خَالِقٌ    -    عَدلٌ    -    غَنِىٌّ    -    هَادٍ

ا     -     ح        -     خ     -      ع     -     غ     -     ه   

2- ÇEŞİTLERİ:

2.1. İZHAR-I LİSANİ (DİL İZHARI):

    Tenvin veya sakin nundan sonra izhar harflerinden birisinin harekeli bir şekilde gelmesiyle oluşan tecvittir.

ÖRNEK: مَثَلًا عَبْدٍ

(Burada Tenvinden sonra izhar harflerinden ع harfinin gelmesiyle İzhar-ı Lisani yani Dil izharı gerçekleşmiştir.)

2.2. İZHAR-I ŞEFEVİ (DUDAK İZHARI):

   Sakin mimden sonra harekeli ب ve harekeli م harfi dışında bir harfin gelmesiyle oluşan tecvittir.

ÖRNEK: لَكُمْ دِينِكُمْ

(Burada Sakin mim harfinden sonra د harfinin gelmesiyle İzhar-ı Şefevi gerçekleşmiştir.)

2.3. İZHAR-I KAMERİYYE:

   Lam-ı tariften sonra kameri harflerden ا  -  ب  -  ج  -  ح  -  خ  -  ع  -  غ  -  ف  -  ق  -  ك  -  م  -  و  -  ه  -  ي  birisinin harekeli bir şekilde gelmesiyle oluşan tecvittir.

Not:

Kameri harflerin tekerlemesi:

اَبِغْ   -   حَجَّكَ   -   وَخَفْ   -   عَقِمَيْه

ÖRNEK: اَلْكِتَابُ

(Burada lam-ı tariften sonra kameri harflerinden olan ت harfinin gelmesiyle İzhar-ı Kameriyye gerçekleşmiştir.)

 

2.4. İZHAR-I KELİME-İ VAHİDE:

    Sakin nundan sonra harekeli و  veya harekeli ي harfinin AYNI KELİME içerisinde gelmesiyle oluşan tecvittir.

ÖRNEK: اَلدُّنْيَا

(Burada sakin nundan sonra ي  harfi harekeli bir şekilde gelmiş ve bunlar aynı kelime içerisinde gelmesiyle İzhar-ı Kelime-i Vahide gerçekleşmiştir.)

3- YAPILMA ŞEKLİ 

    İzhar-ı Lisani(Dil izharı) yapılırken sakin nun ve tenvin net bir şekilde ortaya çıkar ve yarım elif miktarı durak yapılarak okuma sağlanır. Okuma yapılırken sekteye kaçılmamalıdır. 

   İzhar-ı Şefevi(Dudak izharı) yapılırken sakin mim net bir şekilde ortaya çıkar ve yarım elif miktarı durak yapılarak okuma sağlanır. Okuma yapılırken sekteye kaçılmamalıdır. 

  İzhar-ı Kameriyye yapılırken lam-ı tarifte lam harfi açık bir şekilde okunur(cezimli olarak) ve lam-ı tarifin lamını okuduktan sonra yarım elif kadar bir duraksama yapılır. Okuma yapılırken Sekteye kaçılmamalıdır.

  İzhar-ı Kelime-i vahide yapılırken sakin nun net bir şekilde ortaya çıkar ve yarım elif miktarı durularak okunur. Okuma sırasında sekteye kaçılmamalıdır. 

4- MERTEBESİ:

  İzharın tutulma süresi yoktur çünkü izharlar tutlmaz. İzharlarda ğunne sıfatı yoktur. Asli sesiyle açık olarak okunur ve geçilir. Bu asli sese "cüz'i ğunne" diyenler de vardır.

5- YAPILMA SEBEBİ: 

  İzhar-ı Lisaniyi meydana getiren Tenvin veya sakin nun ile izhar harfi, 

  İzhar-ı Şefeviyi meydana getiren sakin mim ile be ve mim haricindeki diğer harfler,

  İzhar-ı Kameriyyeyi meydana getiren lam-ı tarif ile kameri harfler,

  İzhar-ı Kelime-i Vahideyi meydana getiren sakin nun ile vav ve ye harfleri,  

  mahreç bakımından birbirine uzaktır. Bu sebepten dolayı izhar yapılır.

6- HÜKMÜ: 

ا  -  ح  -  ع  -  ه    harflerinde izhar yapmak vaciptir.
غ  -  خ harflerinde izhar yapmak caizdir.
Çünkü İmam Ebu Cafer, kıraatimiz Asım Kıraati Hafs Rivayetinin izhar harfi olarak sayılan غ  -  خ harflerinde ihfa yapmaktadır.