LAHN
1.LAHN’IN TANIMI:
Lügat anlamı,
“hata etmek, doğrudan sapmak” anlamına gelmektedir.
Istılah manası ise “Lahn, Kur’an-ı
Kerim’i okurken harflerin sıfatlarında, harekelerinde, sükunlarında ve tecvid
kaidelerinin uygulanmasında yapılan hatalara” denir.
2. LAHN’IN ÇEŞİTLERİ:
Lahn’ın celi
ve hafi olmak üzere iki çeşidi vardır.
2.1. LAHN-I
CELİ:
“Açık
/ Fahişe hata” demektir. Harflerin mahreçlerinde lazımi
sıfatlarında, harekelerinde ve sükunlarında yapılan hatalardır. Kur’an’ı düzgün okuyanların
anlayabilecekleri hatalardır.
a-
Mahreç ve Sıfat konusunda: Ta (ط)
harfini dal (د) okumak gibi.
b- Hareke konusunda: اَنْعَمْتَ
عَلَيْهِمْ ayetindeki te (ت) harfini zammeli olarak okumak gibi.
c- Sükunlar konusunda: وَلاَ
حَرَّمْنَا ‘yı وَلاَ
حَرَّمَنَا şeklinde okumak gibi.
Veya harf ziyadesi yahut harf
iskatı(düşürmesi) yapmak: لَمْ يَلِدْ
وَلَمْ يُولَدْ ayetindeki kalkale harflerinden sonra hemze
ziyadesi yapmak.
Medd-i tabiilelerin meddini bir elif uzatmayarak hareke
durumuna düşürmek gibi.
2.2. LAHN-I
HAFİ :
”Gizli hata”demektir. Harflerin
sıfat-ı arızalarının bozulmasından meydana gelen hatalardır ki,
kıraat ve tecvid ilmine vakıf olan kimselerin fark edebileceği hatalardır.
a-
Kıraat ve Tecvid İlmiyle Alakası Olan Herkesin Anlayabileceği Hatalar: İhfayı, İzharı, iklabı, idğamı, ğunneyi
yapmamak; kalın harfi ince, ince harfi kalın, kasr ile okunması gerekeni med,
med ile okunması gerekeni kasr ile okumak
b-
Kıraat ve Tecvid İlminde Oldukça Mahir ve Mütehassıs Olan Kimselerin
Farkedebileceği Hatalar: Ra (ر) harfinin
tekriri (fazla titreştirip tırlatılması); kalın okunması gereken yerlerde lam(ل) veya ra (ر)’yı ince, ince
okunması gereken yerlerde kalın okumak yani hükmü’r – ra ve lafzatullah
kurallarına riayet etmemek gibi hatalardır.
3. LAHN’IN HÜKMÜ:
3.1. LAHN-I
CELİ’NİN HÜKMÜ:
Okuyucunun,
kıraatini lahn-ı celi’den koruyarak okuması farz-ı ayndır.
Lahn-ı celi ile okunması haramdır. Lahn-ı Celi ile
yapılan hata manayı bozuyorsa, namazıda bozar.
3.2. LAHN-I
HAFİ’NİN HÜKMÜ:
a- Kıraat ve
tecvid ilmi ile alakalı olan, herkesin anlayabileceği hataların hükmü tahrimen
mekruhtur. Terki vaciptir.
b- Kıraat ve
tecvid ilminde mütehassıs olanların fark edebileceği hataların hükmü ise tenzihen
mekruhtur. Terki müstehaptır.
Yorumlar
Yorum Gönder